KDVOp zondag 12 maart werd het volledige KDV archief verhuisd naar de nieuwe lokatie. Rob Blinkhof, Ruud Brienen, Piet Keijzer en Hiddo van Os zorgden voor een feiloos transport, welke deels gesponsord werd door autoverhuurder Mulder. Onze hartelijke dank hiervoor!
Het is de wens om het KDV archief in de nabije toekomst openbaar te maken, zowel digitaal als analoog. Houd hiervoor Het Pierement in de gaten!
Op vrijdag 7 oktober vindt er in Museum Speelklok te Utrecht een bijzondere KDV concertavond plaats. Het betreft een samenkomst van orgelvrienden uit Nederland én Belgie, waarbij we het glas heffen op het 15 jarig bestaan van onze Belgische zustervereniging MechaMusica.
Nu wil het toeval dat er voor het prachtige Bursens straatorgel “De Zeventiger” 16 nieuwe orgelboeken geleverd zijn door Rein Schenk. Dit betreffen kopieën van originele Carl Frei arrangementen die sinds de jaren ’60 verloren zijn gegaan.
De concertavond zal beginnen met een heus concert op dit bijzondere straatorgel, in het middenschip van het museum. Rein Schenk zal een korte inleiding houden en enkele verhalen en anekdotes achter deze boeken met ons delen. Dat het in die jaren een roerige tijd was en er veel originele boeken door het intensieve gebruik in weer en wind zijn gesneuveld en versleten, moge duidelijk zijn. Daarom is het uniek dat de destijds gemaakte kopieën van de orgelboeken bewaard zijn gebleven en nu als herboren kunnen worden toegevoegd aan het repertoire van “De Zeventiger”.
Na afloop van het concert zullen alle zalen openen en kunt u naar hartelust genieten van de instrumenten die Museum Speelklok rijk is!
De toegang voor leden van KDV én MechaMusica is gratis, óók voor introducé’s.
Mis deze avond niet!
Tot vrijdag 7 oktober
Deuren van het museum zijn vanaf 17u open, zodat u vooraf al kunt genieten van een hapje en een drankje, het officiele programma start om 19:00u.
Museum Speelklok, Steenweg 6, 3511 JP Utrecht
1. Inleiding
Ook in het jaar 2021, hield de coronapandemie de wereld in haar greep. Om verspreiding van het virus zoveel mogelijk te voorkomen, werd er in Nederland zowel in het voor- als het najaar een lockdown ingesteld. Dit had grote impact op o.a. sectoren als de horeca en de museumwereld. Museums waren in die periodes gesloten en slechts een handjevol draaiorgelevenementen heeft doorgang kunnen vinden.
2. Ledental
Er trad dit jaar opnieuw een kleine daling op in het ledental van de KDV. Het jaar 2021 begonnen we met 855 leden en eindigden we met 841 leden: een verschil van 14. We hebben 34 nieuwe leden mogen verwelkomen. Wegens overlijden (11), opzegging (20) of wanbetaling (17), moesten er 48 leden worden uitgeschreven.
3. Bestuur
Door de coronapandemie, hebben er in 2021 noch bestuursvergaderingen noch een ALV van de KDV plaatsgevonden. Het bestuur hield onderling contact via e-mail en de leden werden van het reilen en zeilen op de hoogte gehouden via Het Pierement (HP). Digitaal vergaderen is voor een deel van onze leden geen optie.
Door de wereldwijde daling in de vraag naar CD’s, zou de webwinkel van de KDV per 1 april 2020 worden opgeheven. Dit is met een jaar uitgesteld zodat 2e secretaris/webmaster M. Bakker de gelegenheid had om de winkelvoorraad zoveel mogelijk uit te verkopen. Na het opheffen van de webwinkel, op 1 april 2021, droeg hij de functie van webmaster over aan H. van Os die in februari tot het bestuur is toegetreden. Ook Th. Kors-Martinet trad toen toe tot het bestuur. Zij heeft de voorzittersfunctie op zich genomen, welke sinds medio 2020 vacant was.
Om organisatorische redenen in coronatijd, hebben secretaris B. van Assen en vicevoorzitter H. Hiddinga, die in 2021 aftredend waren, besloten om voor de continuïteit van de KDV een jaar langer aan te blijven. Beiden zullen nu in 2022 aftredend en desgewenst herkiesbaar zijn.
4. Evenementen en Manifestaties
In de loop van 2021, heeft slechts één door de KDV georganiseerde buitenactiviteit plaatsgehad. Dit was de Draaiorgeldag in Leek. Op de aanvankelijk geplande datum, zondag 30 mei, was de situatie rond corona zodanig dat bij voorbaat gekozen is voor de uitwijkdatum zondag 12 september. Op een korte bui rond het middaguur na, kon de Draaiorgeldag onder goede weersomstandigheden plaatsvinden. Ook de Nederlandse Pianola Vereniging was aanwezig met een instrument. Dit was een voortzetting van de traditie in het Openluchtmuseum in Arnhem.
Door de lockdown, moest de KDV-concertavond in april in Museum Speelklok worden afgelast. De concertavond van oktober ging, met in achtneming van de vigerende coronarichtlijnen, wèl door.
Van de ‘vaste’ evenementen georganiseerd door derden, kon slechts de Leidse Draaiorgeldag worden gehouden. Een door de firma Krul georganiseerd evenement in Katwijk vond in augustus
uiteindelijk in sterk afgeslankte vorm plaats. Binnenevenementen, zoals in Winkel en Barsingerhorn, pasten helemaal niet in de regelgeving vanuit de overheid rond corona.
5. Het Pierement
Meer dan ooit was HP dit jaar de spreekbuis van de KDV aangezien er geen ALV kon plaatsvinden. Interessante artikelen en restauratieverslagen, maakten de vier tijdschriften ook dit jaar weer zeer de moeite waard.
6. Het automatische muziekinstrument in Nederland
De coronamaatregelen leverden exploitanten enerzijds het probleem op dat het in sommige gemeenten verboden werd om in winkelstraten te spelen. Anderzijds leverden diezelfde maatregelen, een grote vraag naar draaiorgeloptredens op (tijdens lockdowns) bij o.a. verzorgingshuizen op. Soms vroegen potentiële klanten daarvoor, bij de KDV inlichtingen over draaiorgelverhuur. Hierbij werd zoveel mogelijk onpartijdigheid betracht door te verwijzen naar orgelverhuurders direct in de buurt van de geïnteresseerde of naar onze website.
7. Contact met zusterverenigingen en andere instellingen
Doordat er vanwege de coronamaatregelen wereldwijd vrijwel niets georganiseerd kon worden, stonden samenwerkingsprojecten met instellingen als bijvoorbeeld Museum Speelklok op een laag pitje. Het contact met het museum en andere instellingen en verenigingen, was verder goed.
8. Documentatie (jaarverslag documentalist 2021)
R. Blinkhof heeft in oktober zijn bestuursfunctie als documentalist neergelegd. Het archief zal hij echter blijven beheren tot er een opvolger voor hem is gevonden. In het jaar 2021 is er geen beeld- of geluidsmateriaal gedoneerd. Wèl is er regelmatig een beroep gedaan op het bestaande archiefmateriaal, hoofdzakelijk voor artikelen in HP.
9. Communicatie
Bij zijn aantreden, heeft webmaster H. van Os een nieuwe website voor de KDV gerealiseerd. Deze ziet er al goed uit maar zal nog met meer content worden gevuld.
M.P. Bakker, secretaris KDV
Een hoge opkomst tijdens de Algemene Leden Vergadering van de KDV, gehouden op 24 april in Museum Dansant te Hilvarenbeek.
In dit mooie draaiorgelmuseum, een initiatief van ons lid Cris van Laarhoven, was het een vrolijk weerzien van orgelvrienden. Na een afwezigheid van 2 jaar bleek deze ALV/Contactmiddag een zeer welkom evenement te zijn.
Naast de formele vergadering en presentatie van nieuwe ideeën door het bestuur van de KDV (waarvan u het verslag in het komende Pierement zult lezen), was er ook de feestelijke uitreiking van de prestigieuze “Romke de Waard Penning”. Deze penning wordt eenmaal per jaar uitgereikt aan iemand die zich met hart en ziel heeft ingezet voor het promoten en behouden van het draaiorgel in de breedste zin van het woord.
Dit jaar werd Maarten van der Vlugt geëerd met een penning. Maarten zet zich al meer dan 50 jaar in voor het behoud en promotie van mechanische muziekinstrumenten in het algemeen. Voor deze instrumenten is hij een bekende leverancier van muziekrollen en boeken. Ook kent u Maarten van zijn interessante stukken in Het Pierement en zijn medewerking aan het onlangs uitgekomen boek “The Mortier Story”.
Omdat de ALV al 2 jaar niet werd gehouden en de laatste Romke de Waard Penning alweer 5 jaar geleden werd uitgereikt, vond het bestuur het een grote eer om nu nóg eens 3 heren deze penning toe te wijzen. Dat waren de bekende draaiorgelbouwers Theo Heesbeen, Elbert Pluer en Jan Roos.
Deze mannen hebben zich hun hele leven ingezet voor het draaiorgel. Nieuwbouw, restauratie, reparatie en raad en daad voor de (beginnende) amateur draaiorgelbouwers. Het vervaardigen van nieuwbouw draaiorgels voor buitenlandse klanten voorkwam de export van belangrijke Nederlandse historische draaiorgels.
Alle heren zijn inmiddels gepensioneerd, maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan: Ieder is op zijn eigen manier nog steeds hobbymatig bezig met de draaiorgels.
Een uitgebreid verslag van deze dag volgt in het komende nummer van Het Pierement, maar deze belangrijke onderscheidingen wilden we u niet onthouden!
Lid worden van de KDV? Vul snel het formulier in via deze link
Bestuur KDV
Met droefenis ontvingen we het bericht van overlijden van de bekende orgelvriend Henk Kors. Afgelopen maandag 31 mei is Henk ons ontvallen.
In de orgelwereld is Henk uiteraard onlosmakelijk verbonden aan het Nijmeegse Carl Frei-orgel de Korsikaan, waartoe Henk de aanzetgever is geweest voor de bouw van dit schitterende orgel in Waldkirch. Met de Korsikaan heeft Henk een zeer nette promotie gemaakt voor de draaiorgels. Het orgel werd altijd in optima forma gepresenteerd en er werd ook veel aandacht besteed aan manieren om met het orgel een groter publiek te bereiken.
Te denken valt aan de optredens waarbij door Henk en Thalja de microfoon werd gehanteerd om samen met het publiek vele (oudere) bekende liederen te zingen, de prachtige serie LP’s van het orgel die veel verkocht zijn en ook op de radio regelmatig in de verzoekplatenprogramma’s te horen waren en natuurlijk het uitgelezen repertoire dat aangeschaft werd voor het orgel.
In dit repertoire bevinden zich vele concertstukken waarmee Henk en De Korsikaan een groot publiek wisten te bereiken, voorbij het volkse imago dat een draaiorgel voor velen heeft. Daar hebben Henk en Thalja zich ook altijd met veel succes voor ingezet.Henk had een brede (maatschappelijke) interesse en er was altijd tijd voor een prettig gesprek. Ook hiermee wist hij veel mensen aan zich (en het orgel) te binden die normaal waarschijnlijk “de orgelman” voorbij zouden lopen.
Henk had hiermee een grote kennissenkring opgebouwd in het Nijmeegse. Ook waren er intensieve contacten met de orgelkring in Waldkirch, en natuurlijk in het bijzonder met de familie Frei (jr.). Deze laatste kwam met regelmaat naar Nijmegen om de Korsikaan (en andere orgels) van onderhoud en een stembeurt te voorzien. Vanuit de Kring van Draaiorgelvrienden herdenken we Henk voor zijn bijzondere plaats in de promotie van het draaiorgel.
Zondag 12 september 2021 hebben we als datum geprikt voor onze jaarlijkse Draaiorgeldag (KDV-contactdag) op Landgoed Nienoord in Leek. We hebben voor een datum in september gekozen in de hoop dat de Corona-pandemie dan onder controle zal zijn. Of dat ook inderdaad het geval is, en de Draaiorgeldag in Leek door kan gaan, kan uiteraard niemand ons garanderen. Houdt u de informatie in ons tijdschrift ‘Het Pierement’ en op onze website daarom goed in de gaten. Het evenement duurt van 11:00 – 17:00 uur.
De Grote Decap van Mina van Es R. de Ruijter, Rijswijk (ZH)
Wellershaus C.W. Seggers, Assen
De Paardekop J. Boon, Den Helder
De Avontura (onder voorbehoud) S. Loopstra, Bitgum
De Lekkerkerker Stichting tot Behoud.. Lekkerkerker (SBL), Gouda
De Scala R. Hendriks, Ter Aar
Wellershaus J. van der Zwaag, Stadskanaal
De Westfries J.A. van Vliet, Leiden
De Spaanse Dame C.R.G. de Ruiter, Hellendoorn
De Lange Gavioli Museum Speelklok, Utrecht
35er Ruth H. Smees, Zelhem
De Hartenvrouw Krul Draaiorgels, Leiden
De Grote Dorus Ver. Draaiorgelvrienden Westellingwerf
Tevens presentatie door de Nederlandse Pianola Vereniging in de Borg.
De Coronaepidemie vraagt om steeds nieuwe maatregelen.
Bent u van plan om één van de draaiorgelmusea te bezoeken, controleert u dan bij het betreffende museum of het geopend is en zo ja, onder welke voorwaarden. U vindt de contactgegevens van alle draaiorgelmusea op onze website onder het kopje ‘Musea’.
De meeste draaiorgelmanifestaties zijn uitgesteld. Wanneer er een nieuwe datum bekend is, dan vindt u die op onze website onder het kopje ‘Agenda’. De Coronaepidemie ontwikkelt zich grillig. De data zijn daarom altijd onder voorbehoud.
De 13e versie van het internationale ‘Klang- und Orgelfestival’ in Waldkirch, dat zou plaatsvinden van 19 t/m 21 juni 2020, is vanwege het Coronavirus verschoven. Het zal nu over twee jaar plaatsvinden, namelijk in het weekend van 24 t/m 26 Juni 2022. Daarna wordt de routine van eens per drie jaar weer hervat.
Voornamelijk dankzij de inspanningen vanuit de Kring van Draaiorgelvrienden (KDV) is de draaiorgelcultuur op 4 oktober 2019 officieel bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed! Het gaat daarbij niet om de draaiorgels zelf (het materieel erfgoed) maar dit keer ‘Om wat de orgelmannen ermee doen’.
Het initiatief voor deze bijschrijving berust bij de KDV, in samenwerking met de Stichting Draaiorgelfestival Amsterdam en de Nederlandse Stichting ter Promotie van het Pierement. Als sympathisanten van het initiatief, treden op: Youp van ‘t Hek, Dave von Raven en Sylvia Witteman. Ook het Draaiorgelmuseum te Haarlem en Museum Speelklok hebben de voordracht ondertekend.
In een gedetailleerd Erfgoedzorgplan zijn verschillende ACTIES geformuleerd die kunnen helpen bij het overdragen van het immaterieel erfgoed aan volgende generaties. De meest belangrijke actie is natuurlijk de bereidheid van de circa 90 orgelmannen die ons land nog kent om door te draaien!
Sleutelwoord daarbij is het DOORGEVEN van de traditie aan nieuwe generaties. De bijschrijving van de straatexploitatie van draaiorgels heeft ook veel te maken met TROTS. Het bevestigt dat het immaterieel erfgoed zorg behoeft en dat de orgelmannen zich daarvoor actief en bewust willen inzetten. De acties moeten eraan bijdragen dat de orgelman nog decennia lang vast onderdeel van het straatbeeld blijft. Een wens die door vrijwel alle inwoners Nederlander wordt ondersteund.
Om het publiek attent te maken op dit feit, kunnen orgelmannen en -vrouwen hun draaiorgel voorzien van een speciale sticker die in de webwinkel van de KDV te verkrijgen is.
